KẾT QUẢ VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA KHI THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH PHỤ NỮ, HÒA BÌNH VÀ AN NINH

Ở cấp độ toàn cầu

Một là, số lượng lãnh đạo nữ tại các cơ quan về phụ nữ, hòa bình và an ninh Liên hợp quốc ngày càng tăng kể từ khi triển khai chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh. Tính đến tháng 12-2018, phụ nữ chiếm 35% vị trí cấp trưởng và 48% vị trí cấp phó tại các Phái bộ gìn giữ hòa bình và Phái bộ chính trị đặc biệt của Liên hợp quốc (năm 2017 là 26% và 35%)(10). Lần đầu tiên bổ nhiệm nữ Tổng chỉ huy các Phái bộ hòa bình Liên hợp quốc và Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký Liên hợp quốc về bạo lực tình dục trong xung đột vũ trang. Thành lập Nhóm chuyên gia không chính thức (IEG) về phụ nữ, hòa bình và an ninh và Nhóm chuyên gia về pháp luật và bạo lực tình dục trong xung đột vũ trang.

Hai là, ban hành Bộ chỉ số toàn cầu (Global Indicators) đánh giá việc thực hiện các nội dung về phụ nữ, hòa bình và an ninh (gồm 26 chỉ số định tính và định lượng). Các quốc gia thành viên trên cơ sở đó có thể báo cáo việc thực hiện toàn bộ hoặc một phần (ít nhất 9 chỉ số). Việc ban hành bộ chỉ số đóng góp thực chất cho công tác nghiên cứu, đề xuất, điều chỉnh các chính sách phù hợp trong triển khai các nhiệm vụ trong tương lai một cách hiệu quả và mang lại lợi ích, hòa bình cho các khu vực trên thế giới, cũng như thể hiện trách nhiệm của các quốc gia trong thực hiện nhiệm vụ và vai trò thành viên Liên hợp quốc của mình.

Ba là, xây dựng và ban hành báo cáo của Tổng Thư ký Liên hợp quốc về “Phòng ngừa xung đột, biến chuyển công bằng, củng cố hòa bình: Nghiên cứu toàn cầu về việc triển khai Nghị quyết số 1325” nhân dịp kỷ niệm 15 năm ban hành Nghị quyết số 1325 và triển khai chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh. Báo cáo là một công cụ tham khảo hữu ích cho các nước thành viên Liên hợp quốc sử dụng, tham chiếu kết quả triển khai của quốc gia mình và ban hành định hướng triển khai sau năm 2015.

Bốn là, ban hành văn kiện về khung kết quả chiến lược Liên hợp quốc về phụ nữ, hòa bình và an ninh giai đoạn 2011 - 2020 nhằm định hướng tiếp tục triển khai Nghị quyết số 1325 và các nghị quyết có liên quan của Liên hợp quốc về chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh.

Năm là, ban hành các báo cáo thường niên của Tổng Thư ký Liên hợp quốc về chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh (từ năm 2011); bạo lực tình dục trong xung đột vũ trang (từ năm 2012); cung cấp thông tin về các biện pháp ứng phó của hệ thống Liên hợp quốc đối với lạm dụng và bóc lột tình dục (từ năm 2018).

 Sáu là, thành lập Quỹ Hòa bình và Nhân đạo phụ nữ hướng tới hỗ trợ sự tham gia của phụ nữ trong tiến trình ra quyết sách, phòng ngừa xung đột, phục hồi nền kinh tế hậu xung đột, tham gia vị trí lãnh đạo, bảo vệ quyền của phụ nữ và trẻ em gái.

Ở cấp độ quốc gia

Đến tháng 8-2019, đã có 81 quốc gia và vùng lãnh thổ xây dựng và thông qua Chương trình hành động quốc gia về phụ nữ, hòa bình và an ninh. Tỷ lệ phụ nữ trên thế giới giữ chức vụ cấp bộ trưởng là 20,7%, so với 18,3% tại các quốc gia xung đột và hậu xung đột; 24,3% số ghế trong quốc hội các nước do phụ nữ nắm giữ. Tại các quốc gia xung đột và hậu xung đột, tỷ lệ này là 19%.

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn xuất hiện một số vấn đề đặt ra trong quá trình thực hiện chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh. Cụ thể là: 1- Hội đồng Bảo an còn thiếu cơ chế tổng thể theo dõi, tổng kết, đánh giá chung về việc thực hiện chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh. 2- Số lượng quốc gia xây dựng Chương trình hành động quốc gia về phụ nữ, hòa bình và an ninh còn tương đối thấp. Tại các quốc gia đã thông qua chương trình hành động, đa phần các dự án mang tính ngắn hạn, có quy mô nhỏ và ngân sách hạn hẹp; thiếu các công cụ đánh giá hiệu quả thực thi. 3- Sự tham gia của phụ nữ trong tiến trình đàm phán, xây dựng hòa bình, an ninh, tái thiết hậu xung đột còn hạn chế. 4- Khoảng cách giữa cam kết chính trị và bố trí nguồn lực tài chính trên thực tế trong triển khai chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh còn lớn. 5- Việc thu thập dữ liệu gặp khó khăn do bối cảnh xảy ra xung đột, hạn chế về năng lực và nguồn lực, dẫn đến khó khăn trong thực hiện và đánh giá hiệu quả thực hiện chương trình phụ nữ, hòa bình và an ninh.