CÔNG TÁC DÂN TỘC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY CÓ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN NÀO?

Thứ nhất, đối tượng công tác dân tộc chủ yếu là các dân tộc thiểu số, đồng bào ở vùng dân tộc thiểu số. Các dân tộc thiểu số ở Việt Nam chiếm tỷ lệ 14,7% dân số cả nước, sống rải rác ở 51 tỉnh, thành và tập trung chủ yếu ở 4 khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên, Bắc Trung Bộ và Duyên Hải Miền Trung; Tây Nam Bộ. Mỗi dân tộc có nền văn hóa, ngôn ngữ, tôn giáo truyền thống riêng và phát triển không đều nhau; cá biệt, có những dân tộc thiểu số rất ít người, không thể tự phát triển, đòi hỏi phải có chính sách đặc thù để bảo tồn và phát triển. Vấn đề dân tộc và tôn giáo luôn song hành và nhạy cảm trong khi trình độ dân trí, văn hóa của đồng bào còn thấp, dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng làm ảnh hưởng đến sự ổn định về an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội.  

Thứ hai, công tác dân tộc chủ yếu được thực hiện trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số, có vị trí chiến lược quan trọng của Tổ quốc. Đây là vùng rộng lớn, địa hình chia cắt phức tạp, thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, cơ sở hạ tầng thấp kém, tỉ lệ đói nghèo cao nhất cả nước; là địa bàn xung yếu, nhạy cảm về an ninh, chính trị. Do vậy, tiến hành công tác dân tộc gặp phải những khó khăn trong nắm bắt tình hình, tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của đồng bào để đề xuất xây dựng chủ trương, chính sách, trong tổ chức triển khai thực hiện, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các chương trình, dự án và chính sách đó.

Thứ ba, công tác dân tộc mang tính đa lĩnh vực, có sự tham gia của nhiều ngành, nhiều cấp trong hệ thống chính trị. Quá trình thực hiện công tác dân tộc ở Việt Nam luôn có sự tham gia, phối hợp của nhiều chủ thể, cùng hướng tới thực hiện thắng lợi nội dung, mục tiêu công tác dân tộc.

Thứ tư, đội ngũ cán bộ và hệ thống tổ chức bộ máy cơ quan công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương hiện nay chưa hoàn chỉnh, thiếu đồng bộ và ổn định. Do việc đào tạo, bồi dưỡng chưa được quan tâm đúng mức, nên đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc chưa đáp ứng theo quy chuẩn nghề nghiệp. Để đáp ứng yêu cầu tăng cường đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc, và cán bộ là người dân tộc thiểu số với một tỷ lệ thích hợp từ Trung ương đến địa phương, đòi hỏi phải xây dựng chính sách đào tạo, chính sách đãi ngộ đặc thù.