"ĐÁNH VÀ ĐÀM" - GIÁ TRỊ VĂN HÓA QUÂN SỰ VIỆT NAM

Thắng lợi của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược năm 1945-1954 và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ năm 1954-1975 dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, là thắng lợi của sức mạnh tổng hợp, cả sức mạnh vật chất và sức mạnh tinh thần, là thắng lợi của con người Việt Nam, của văn hóa Việt Nam, nhất là của văn hóa quân sự Việt Nam.

Hai cuộc kháng chiến thần thánh đó của dân tộc ta đánh thắng hai đế quốc lớn đã khẳng định những giá trị văn hóa quân sự đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Trong đó “đánh và đàm” là một trong những giá trị văn hóa quân sự rất đặc sắc trong nền nghệ thuật quân sự Việt Nam - một trong những yếu tố cấu thành hệ giá trị văn hóa quân sự Việt Nam.

Vận dụng một cách sáng tạo lý luận Mác - Lênin về chiến tranh nhân dân giải phóng dân tộc, chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc vào điều kiện cụ thể của Việt Nam - một nước đất còn nghèo, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, nhưng phải chống lại những đạo quân xâm lược lớn, có vũ khí trang bị hiện đại của các nước có tiềm lực kinh tế, quân sự lớn - Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã biết đề ra đường lối quân sự độc đáo, sáng tạo, kết hợp giữa đấu tranh quân sự với đấu tranh ngoại giao, kết hợp giữa “đánh và đàm”.

“Đánh và đàm” - giá trị văn hóa quân sự đặc sắc của dân tộc Việt Nam đã được biểu hiện hết sức rõ nét, sinh động, phong phú trong hai cuộc kháng chiến thần thánh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.

“Đánh và đàm” là sự kết hợp giữa vừa đấu tranh quân sự, vừa đấu tranh ngoại giao; lấy đấu tranh quân sự làm cơ sở để đấu tranh ngoại giao và đấu tranh ngoại giao để tạo những điều kiện thuận lợi cho đấu tranh quân sự phát triển. Thắng lợi trên mặt trận quân sự, giành thắng lợi lớn trên chiến trường là điều kiện quan trọng để giành thắng lợi trên bàn đàm phán; ngược lại, giành thắng lợi trên bàn đàm phán lại tạo ra những điều kiện thuận lợi để giành thắng lợi trên chiến trường.

Thực tiễn cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đã thể hiện sự kết hợp chặt chẽ giữa vừa “đánh”, vừa “đàm”, thể hiện vai trò của “đánh”, của đấu tranh trên mặt trận quân sự đối với “đàm”, đối với đấu tranh trên mặt trận ngoại giao. Thực tế đã chỉ rõ, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, quân và dân ta đã từng bước giành thắng lợi trên mặt trận quân sự và cuối cùng với thắng lợi của quân và dân ta ở Điện Biên Phủ là đòn quân sự có ý nghĩa quyết định đến kết quả cuối cùng của hội nghị Giơ-ne-vơ. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết ngoại giao ở hội nghị Giơ-ne-vơ thắng lợi là vì Điện Biên Phủ thắng lớn. 

Thực tiễn cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược cũng đã thể hiện sự kế thừa và nâng lên một tầm cao mới về sự kết hợp giữa “đánh và đàm” trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vào điều kiện lịch sử mới của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, một lần nữa lại chứng minh rõ sự kết hợp chặt chẽ giữa vừa “đánh”, vừa “đàm”, thể hiện vai trò của “đánh”, của đấu tranh trên mặt trận quân sự đối với “đàm”, đối với đấu tranh trên mặt trận ngoại giao.

Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược quân và dân ta đã từng bước giành thắng lợi trên mặt trận quân sự. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân đã tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch. Những thắng lợi quân sự của ta trong các chiến dịch Đường 9 - Nam Lào, Đông Bắc và Đông Nam Cam-pu-chia trong năm 1971; các chiến dịch tiến công Trị - Thiên, Bắc Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Bắc Bình Định, Khu 8 Nam Bộ… trong năm 1972 đã làm Mỹ - Ngụy bị thiệt hại nặng nề. Và cuối cùng, thắng lợi của quân và dân trong trận “Điện Biên Phủ trên không” là đòn quân sự có ý nghĩa quyết định đến kết quả cuối cùng buộc Mỹ phải ký “Hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam” ngày 27-01- 1973, tại Pa-ri.

Như vậy, có thể thấy trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, chúng ta đã biết kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh quân sự để giành thắng lợi trên chiến trường với đấu tranh ngoại giao để giành thắng lợi trên bàn đàm phán; kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh quân sự với đấu tranh ngoại giao, giữa “đánh và đàm” để kết thúc chiến tranh. Đó cũng là thể sự hiện sinh động về giá trị văn hóa quân sự Việt Nam - “đánh và đàm” trong thời đại Hồ Chí Minh. Những giá trị văn hóa quân sự đó cần được nghiên cứu, kế thừa và vận dụng sáng tạo trong công cuộc xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Nguồn: tapchicongsan.org.vn