Là
một quốc gia đa dân tộc, có thể thấy, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước ta đã
và đang thu hút sự quan tâm đáng kể của nhiều học giả nước ngoài. Tuy nhiên, khác với các học giả Việt
Nam thường nhấn mạnh đến tầm quan trọng và hiệu quả của
chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước nhằm thay đổi và nâng cao đời sống các tộc người thiểu
số ở miền núi, phần
lớn các công trình của học giả nước ngoài có xu hướng xem xét các chính sách phát triển vùng núi
của nhà nước Việt Nam như một nỗ lực đồng hóa văn hóa các dân tộc thiểu số.
Họ thường lờ đi sự khác biệt về bản chất chức
năng tốt đẹp của nhà nước xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam với các kiểu nhà nước của
xã hội có giai cấp đối kháng trong giải quyết mối quan hệ giữa nhà nước và tộc người.
Tiêu biểu cho quan điểm này là ba nhà nhân học được biết đến nhiều ở Việt Nam,
đó là Charles Keyes, Oscar Salemink và Pamela McElwee.
Charles Keyes, một nhà nhân học
người Mỹ cho rằng, các tộc người thiểu số, dù sinh
sống dưới bất kỳ thể chế nhà nước nào, nền văn hóa và bản sắc riêng biệt của họ
cũng đều bị xem là đối tượng mà nhà nước thấy cần phải xóa bỏ. Theo ông
ta, mặc dù Việt
Nam có thể chế và hệ tư tưởng khác phần còn lại của Đông Nam Á, nhưng chính
sách dân tộc thì không có gì khác biệt. Quan điểm của C.Keyes được O.Salemink tiếp nối khi xem xét việc thực
hiện chính sách định
canh định cư của Việt Nam ở Tây Nguyên. Theo O.Salemink, chính
sách đó đã cho phép
chính phủ can thiệp vào lối sống các dân tộc Tây Nguyên, việc “cải thiện” đời sống chỉ là những kỹ
thuật nhằm đưa người dân vào khuôn khổ. Với cái nhìn
đầy thiên kiến, Pamela McElwee cũng cho rằng, chính sách định canh định cư ở vùng núi Việt
Nam được xây dựng trên quan điểm định kiến của nhà nước đối với các dân tộc
thiểu số, với mục đích can thiệp vào lối sống các dân tộc.
Họ thường phê phán một cách phiến diện về chính sách dân tộc ở Việt Nam theo
kiểu quy chụp dựa trên một số hạn chế của việc thực hiện chính sách dân tộc. Những
quan điểm nói trên thường mang các thiên kiến chủ quan và định kiến chính trị.
Theo nguyên tắc tổ chức nhà nước của chủ nghĩa Mác -
Lênin, một trong những chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa là bảo đảm giải
quyết hài hòa lợi ích các dân tộc và mối quan hệ tốt đẹp giữa các dân tộc trên
nguyên tắc: “Các dân tộc hoàn toàn bình đẳng; các dân tộc được quyền tự quyết;
liên hợp công nhân tất cả các dân tộc lại”[1]. Bản chất nhà nước xã hội chủ nghĩa có
sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân
tộc. Tính dân tộc của nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam thể hiện
trước hết ở việc Nhà nước ta ra đời từ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Trong
các thời kỳ cách mạng, Nhà nước luôn tổ chức nhân dân các dân tộc đấu tranh
giành và bảo vệ độc lập dân tộc, gắn lợi ích giai cấp công nhân với lợi ích dân
tộc. Trong Hiến pháp và thực tiễn xã hội, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam là nhà nước thống nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên lãnh thổ
Việt Nam. Nhà nước thực hiện chính sách dân tộc nhất quán là bình đẳng, đoàn
kết, tương trợ giữa các dân tộc, nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân
tộc. Trên cơ sở chủ nghĩa Mác – Lê nin và đặc điểm dân tộc nước ta, Đảng và Nhà
nước ta khẳng định: "Đoàn kết các dân tộc có vị trí chiến lược trong sự nghiệp
cách mạng của nước ta. Tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách, bảo đảm các
dân tộc bình đẳng, tôn trọng, đoàn kết, giải quyết hài hòa quan hệ giữa các dân
tộc, giúp nhau cùng phát triển, tạo chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế,
văn hoá, xã hội vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là các vùng Tây Bắc,
Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, tây duyên hải miền Trung. Nâng cao chất lượng giáo dục
- đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực và chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ người
dân tộc thiểu số, người tiêu biểu có uy tín trong cộng đồng các dân tộc. Tăng
cường kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện các chủ trương, chính sách
dân tộc của Đảng và Nhà nước ở các cấp. Chống kỳ thị dân tộc; nghiêm trị những
âm mưu, hành động chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc"[2]. Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà
nước là một bộ phận của chính sách phát triển quốc gia - dân tộc, nhằm phát
triển dân tộc, xây dựng và củng cố vững chắc quan hệ dân tộc - quốc gia ở Việt
Nam.
Qua các thời kỳ cách mạng, đặc biệt là thời kỳ đổi mới,
chính sách dân tộc của Nhà nước Việt Nam đã tạo ra cuộc cách mạng phát triển
kinh tế - xã hội ở vùng miền núi và dân tộc thiểu số. Nghị quyết Hội nghị Trung
ương lần thứ bảy khóa IX của Đảng đã nêu rõ những thành tựu to lớn trên các
lĩnh vực trong thực hiện chính sách ở nước ta. Mấy thập kỷ qua, chính sách dân
tộc đã và đang thay đổi bộ mặt vùng dân tộc và miền núi nước ta từ đời sống
chính trị, kinh tế, xã hội đến đời sống vật
chất, tinh thần, phong tục tập quán... Nhà nước đã thực hiện chính sách đồng bộ
và toàn diện về kinh tế, văn hoá, xã hội tại địa bàn dân tộc thiểu số để cải
thiện đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào. Đảng và Nhà nước coi đây là
một cuộc vận động cách mạng sâu sắc về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội. Chỉ
tính riêng hệ thống chính sách dân tộc ở nước ta giai đoạn 2011-2015 đã bao gồm
154 chính sách với ngân sách nhà nước đã đầu tư 135.800 tỷ đồng. Chương trình
135 giai đoạn III thực hiện tại 2.331 xã, ở 415 huyện, đã đầu tư gần 20.000
công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu. Tốc độ tăng trưởng bình quân của các tỉnh miền
núi và dân tộc thiểu số đạt từ 8% - 10%, cao hơn nhiều mức bình quân chung cả
nước, tỷ lệ hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số mỗi năm giảm trên 2% ; 100%
số xã có trạm y tế và trường tiểu học; 97,9% số xã có đường ô tô đến trung tâm
xã; 96,4% có điện… (Báo Nhân Dân điện tử,
thứ Tư, 02/03/2016, 02:55:07).
Rõ
ràng, cách nhìn có tính quy kết của các học giả nước ngoài về chính sách dân
tộc ở nước ta đã bị bác bỏ cả trên phương diện lý luận và thực tiễn của chính
sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét