Ông Thích Quảng Độ tên thật là Đặng Phúc
Tuệ, sinh năm 1927 tại huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, đăng ký nhân khẩu thường
trú tại chùa Thanh Minh Thiền Viện, số 90 Trần Huy Liệu, phường 15, quận Phú Nhuận,
thành phố Hồ Chí Minh.
Trong thời gian từ tháng 4-1977 đến tháng
12-1978, ông Thích Quảng Độ đã có thái độ bất mãn, chống đối chính quyền nhân
dân, dọa tự thiêu và lợi dụng việc tổ chức “Đại giới đàn” để thuyết giảng, vu
cáo chính quyền đàn áp Phật giáo, như: Ra lời kêu gọi và kích động tăng, ni
sinh sẵn sàng “tử vì đạo” nếu cần; đồng thời nhân vụ sư cô Như Hiền uống thuốc
tự vẫn, ông Thích Quảng Độ cùng một số đối tượng khác tung tin sư cô Như Hiền
chết để phản đối chính quyền. Do có những hành vi tổ chức các hoạt động chống đối
Nhà nước, ông Thích Quảng Độ đã bị bắt giữ, truy tố trước pháp luật.
Tuy nhiên, với chính sách nhân đạo, TAND
TP Hồ Chí Minh đã khoan hồng, trả ông Độ về Thanh Minh Thiền Viện. Nhưng cũng kể
từ đó, ông Thích Quảng Độ công khai chống lại chủ trương thống nhất Phật giáo
toàn quốc và đã cùng một số đối tượng chống đối trong cái gọi là “Giáo hội Phật
giáo Việt Nam thống nhất” tiến hành nhiều hoạt động nhằm cản trở việc chuẩn bị
cho đại hội thống nhất Phật giáo toàn quốc, duy trì các hoạt động mang danh
nghĩa “Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất”.
Do đó, UBND TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định
cấm ông Độ cư trú trên địa bàn; UBND tỉnh Thái Bình cũng đồng thời ra quyết định
buộc ông Độ cư trú tại chùa Đông Xoài, tỉnh Thái Bình.
Tuy nhiên, từ năm 1992, ông Thích Quảng Độ
tự ý vào cư trú tại TP Hồ Chí Minh và liên tục tiến hành các hoạt động chống đối,
viết và phát tán nhiều tài liệu xuyên tạc tình hình trong nước.
Nhân danh cái gọi là “Viện trưởng Viện Hóa
đạo – Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất”, ông Thích Quảng Độ đã ký, phát
tán rộng rãi trong và ngoài nước hàng chục loại tài liệu có nội dung đả kích,
chống đối chế độ, yêu sách với Nhà nước đòi phục hồi “Giáo hội Phật giáo Việt
Nam thống nhất”...
Tháng 10-1994, ông Thích Quảng Độ cùng Đức
Nhuận chỉ đạo Thích Không Tánh, Nhật Ban, Hồng Ngọc, Nguyên Lý... thành lập cái
gọi là “Tăng đoàn bảo vệ chánh pháp” và “Ban Công tác Từ thiện xã hội – Giáo hội
Phật giáo Việt Nam thống nhất” để tiến hành các hoạt động tuyên truyền, lôi
kéo, kích động tăng ni, Phật tử chống lại đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Năm 1994, lợi dụng tình hình lũ lụt ở các
tỉnh miền Tây Nam Bộ,... ông Thích Quảng Độ đã chỉ đạo một số đối tượng trong
nhóm “Tăng đoàn bảo vệ chánh pháp” và “Ban Công tác Từ thiện xã hội – Giáo hội
Phật giáo Việt Nam thống nhất” tổ chức cho khoảng 150 tăng ni, phật tử trương cờ,
băng rôn, khẩu hiệu mang danh “Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất”..., lợi
dụng việc cứu trợ để phô trương lực lượng và tuyên truyền nhằm công khai hóa
các hoạt động của “Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất”.
Do Thích Quảng Độ liên tiếp có những hành
vi chống đối, ngang nhiên lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng để vi phạm pháp luật,
nên tháng 1-1995, ông Độ đã bị bắt tạm giam và tháng 8-1995, TAND TP Hồ Chí
Minh đã xét xử, tuyên phạt Thích Quảng Độ cùng nhóm của ông ta (Không Tánh, Đồng
Ngọc, Nhật Thường, Trí Lực) 5 năm tù giam và thời hạn quản chế 5 năm về tội phá
hoại chính sách đoàn kết và lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà
nước.
Tuy nhiên, thực hiện chính sách nhân đạo của
Đảng, Nhà nước ta, nhân dịp Quốc khánh 2-9-1998, Chủ tịch nước đã quyết định đặc
xá, tha tù trước thời hạn cho ông Thích Quảng Độ, trả về nơi cư trú cũ tại
Thanh Minh Thiền Viện.
Song, “ngựa quen đường cũ”, ngay sau khi về
TP Hồ Chí Minh, ông Độ lại cùng Huyền Quang, Đức Nhuận được sự hậu thuẫn của số
chống đối cực đoan trong Phật giáo người Việt lưu vong hải ngoại như Võ Văn Ái
(ở Pháp), Hộ Giác và Viên Lý (ở Mỹ)... lộ rõ bản chất chính trị phản động, đã
công khai thách thức chống chính quyền và pháp luật, kêu gọi phục hồi “Giáo hội
Phật giáo Việt Nam thống nhất”.
Ông Thích Quảng Độ cầm đầu, chỉ đạo số tay
chân liên tục tiến hành các hoạt động chống phá Nhà nước; trực tiếp liên lạc,
trao đổi, cung cấp tài liệu thông tin ra ngoài vu cáo Việt Nam vi phạm nhân quyền,
tự do tôn giáo; tổ chức, sắp xếp nhân sự cho cái gọi là “Đại hội Giáo hội Phật
giáo Việt Nam thống nhất nhiệm kỳ 9” tại Tu viện Nguyên Thiều (tỉnh Bình Định)
và giữ chức vụ “Viện trưởng Viện Hóa đạo”.
Liên quan đến việc Thích Quảng Độ nhân
danh “Viện trưởng Viện Hóa đạo GHPDVNTN” ký quyết định bổ nhiệm Ban Đại diện Phật
giáo một số tỉnh, TP phía Nam, trước đây, khi trả lời báo chí, Hòa thượng Thích
Thanh Tứ, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam,
khẳng định, việc làm của ông Thích Quảng Độ là mạo xưng, không có giá trị pháp
lý, trái với Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và trái với pháp luật
của Nhà nước Việt Nam.
“Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất”
ra đời tháng 1-1964 tại Sài Gòn với sự hợp nhất của 11 hệ phái, tổ chức Phật giáo
ở miền Nam lúc bấy giờ. Tháng 11-1981, các bậc tôn túc đứng đầu “Giáo hội Phật
giáo Việt Nam thống nhất” đã cùng các vị đứng đầu Phật giáo của 8 tổ chức Phật
giáo khác tự nguyện gia nhập Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Trong lời nói đầu của Hiến chương Giáo hội
Phật giáo Việt Nam đã ghi rõ: Giáo hội Phật giáo Việt Nam là tổ chức duy nhất đại
diện cho Phật giáo Việt Nam về mọi mặt quan hệ ở trong nước và ngoài nước. Vì vậy,
về mặt lịch sử cũng như pháp lý, “Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất” không
còn tồn tại theo nguyên nghĩa là một tôn giáo độc lập.
Như vậy, việc USCIRF tiếp tục đưa ra những
thông tin bị bóp méo, xuyên tạc, phản ánh sai lệch tình hình tự do tín ngưỡng,
tôn giáo ở Việt Nam là sự bịa đặt trắng trợn.
Bản chất của sự việc còn đi cùng sự hà
hơi, hậu thuẫn, tiếp sức cho những công dân Việt Nam vi phạm pháp luật núp dưới
vỏ bọc “đấu tranh cho tự do tôn giáo”, “dân chủ, nhân quyền”để xâm phạm an ninh
quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Những
nội dung USCIRF đưa ra về vấn đề tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam hoàn
toàn không có cơ sở pháp lý, chỉ là những luận điệu phiến diện cần bị phê phán.