PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC Ở CHÂU Á GIAI ĐOẠN NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1923 DIỄN RA THẾ NÀO?

Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào cách mạng giải phóng dân tộc ở các nước Châu Á lên cao và lan rộng hơn cả so với Châu Phi và Mỹ la tinh.

Ở Trung Quốc, ngày 4 tháng 5 năm 1919, phong trào cách mạng rộng lớn chống chủ nghĩa đế quốc đã bùng nổ, mở đầu cho cuộc cách mạng dân chủ mới tiếp diễn trong suốt 30 năm sau đó. Phong trào Ngũ Tứ đã thúc đẩy phong trào công nhân Trung Quốc nhanh chóng kết hợp với chủ nghĩa Mác - Lênin và dẫn đến việc thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc năm 1921.

Năm 1921, cuộc cách mạng nhân dân Mông Cổ thắng lợi. Đến năm 1924, nước Cộng hòa nhân dân Mông Cổ, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở châu Á được thành lập. Với sự ủng hộ, giúp đỡ của giai cấp vô sản Nga, Mông Cổ đã đứng vững và từng bước tiến lên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Từ năm 1918 đến năm 1922, nhân dân Ấn Độ đã tăng cường đấu tranh chống thực dân Anh. Nhiều cuộc bãi công lớn của công nhân với hàng chục vạn người tham gia, kéo dài hàng tháng, lan lộng khắp cả nước. Phong trào nổi dậy của nông dân cũng liên tiếp bùng nổ chống lại bọn địa chủ phong kiến và đế quốc Anh.

Ở Thổ Nhĩ Kỳ, cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc từ năm 1919 đến năm 1922, do giai cấp tư sản lãnh đạo đã thắng lợi. Năm 1919, nhân dân Ápganixtan thu được thắng lợi trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, buộc đế quốc Anh phải công nhận quyền độc lập. Năm 1919, nhân dân Triều Tiên đã nổi dây khởi nghĩa chống đế quốc Nhật Bản.  Ngày 29 tháng 10 năm 1923, chế độ cộng hòa được thiết lập ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Những năm sau Cách mạng Tháng Mười Nga, phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi và Mỹ latinh cũng có những bước phát triển mới.