Liệu trí thức có phải là lực lượng lãnh đạo xã hội

Hiện nay có nhiều quan điểm cho rằng thời đại ngày nay, thời đại của nền “văn minh trí tuệ”, của “kinh tế tri thức”, do đó trí thức mới là lực lượng tiền phong có vai trò lãnh đạo cách mạng.

 Tất nhiên, trí thức có vai trò quan trọng trong mọi thời đại. Trong sự nghiệp xây dựng xã hội mới, vai trò trí thức ngày càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Song trí thức không thể đóng vai trò lãnh đạo thay thế GCCN. Bởi lẽ trong xã hội, trí thức  chỉ là một tầng lớp xã hội đặc biệt và không thuần nhất, họ chưa bao giờ và không bao giờ là một giai cấp. Trí thức không đại biểu cho một PTSX độc lập, không phải là một lực lượng kinh tế, chính trị độc lập trước các giai cấp và tầng lớp xã hội khác. Vì vậy, trí thức  không có hệ tư tưởng riêng mà chỉ theo và chịu ảnh hưởng hệ tư tưởng của giai cấp đang thống trị. Bên cạnh đó, trí thức không có lợi ích đối kháng trực tiếp với GCTS. Dưới chế độ TBCN trí thức cũng là người làm thuê và bị bóc lột, nhưng lại là tầng lớp làm thuê đặc biệt, được GCTS đào tạo, sử dụng và có một bộ phận được chế độ tư bản ưu đãi. Từ những đặc điểm ấy cho thấy trí thức không phải là tầng lớp xã hội có tinh thần cách mạng triệt để như GCCN trong cuộc đấu tranh chống GCTS. Thực tế lịch sử cũng đã cho thấy chưa bao giờ có tầng lớp trí thức nào có thể thay thế một giai cấp để lãnh đạo một cuộc cách mạng xã hội nhằm thay thế chế độ xã hội này bằng một chế độ xã hội khác. Trí thức bao giờ cũng là trí thức của một giai cấp nhất định và thường là giai cấp thống trị xã hội.