Chủng tộc là gì?

Chủng tộc là một quần thể hay một tập hợp quần thể người được phân biệt bởi những đặc điểm di truyền về hình thái - sinh lý, mà nguồn gốc và quá trình hình thành các đặc điểm ấy liên quan đến một vùng địa vực nhất định.

Toàn nhân loại ngày nay đều bắt nguồn từ một loài duy nhất gọi là Hômôsapiêng (người khôn ngoan). Dưới loài người là các chủng tộc (race), rồi phân chia thành các tiểu chủng và loại hình nhân chủng. Nhờ thành tựu của sinh vật học và các khoa học tự nhiên, từ những năm 50 của thế kỷ XX, nhân chủng học đã phân loại chủng tộc loài người dựa vào các đặc điểm hình thái bề ngoài gắn liền với đặc điểm khu vực địa lý cư trú, lấy đơn vị nghiên cứu để phân loại là quần thể sinh học.

Có thể thấy, chủng tộc là tập đoàn người hình thành trong quá trình lịch sử có chung những đặc điểm di truyền ổn định về hình thái bề ngoài như: màu da, tóc, mắt, hình dạng mũi, môi, chiều cao v.v... Mỗi chủng tộc có những đặc điểm hình thái cơ thể chung, mang tính di truyền ổn định, do xuất phát từ một nguồn gốc chung và được phân bố trong một vùng lãnh thổ nhất định. Các chủng tộc khác nhau ở hình dáng bề ngoài song đều bình đẳng về cấu tạo cơ thể, năng lực tư duy, nhận thức và hoạt động thực tiễn.

Các đặc điểm di truyền về hình thái của chủng tộc là do tính chất thích nghi lâu dài của cơ thể con người với điều kiện tự nhiên nơi cư trú. Những đặc điểm ấy được quy định bởi cấu trúc di truyền gien phức tạp. Các nhà nhân chủng học đã chọn lọc ra các đặc điểm hình thái chung nhất, nổi bật nhất để phân chia loài người thành chủng tộc. Sau đó, trong một chủng tộc, bên cạnh những đặc điểm chung của chủng tộc, người ta lại dựa vào các đặc điểm hình thái có sự khác biệt nhất định của các khối người gọi là đặc điểm thứ cấp để phân chia chủng tộc thành các tiểu chủng, và dựa vào những đặc điểm nhỏ hơn nữa để phân chia tiểu chủng thành các loại hình nhân chủng. Ví dụ: Chủng tộc Môngôlôit được chia làm 3 tiểu chủng, 9 loại hình nhân chủng.

Như vậy, chủng tộc thuộc phạm trù sinh học, không phải phạm trù xã hội bởi cách tiếp cận phân loại và đơn vị nghiên cứu là của sinh học. Sự phân biệt và nhận biết chủng tộc là ở hình thái bề ngoài có tính đặc trưng.