CÔNG XÃ PARI NĂM 1871 DIỄN RA NHƯ THẾ NÀO?

 

Dưới ách thống trị của nền Đế chế II, nhân dân lao động Pháp vô cùng cực khổ và đầy căm phẫn, mâu thuẫn giai cấp xã hội ngày càng tăng lên. Chính quyền Pháp đã gây ra chiến tranh với Phổ (19 tháng 7 năm 1870). Thủ đô Pari bị quân Phổ bao vây, Đế chế II tỏ ra bất lực, nhu nhược trong việc đấu tranh chống quân xâm lược Phổ. Sau khi Quốc hội và Chính phủ mới do Chie cầm đầu quỳ gối đầu hàng một cách nhục nhã kẻ xâm lược, thì đồng thời chúng lập tức chuyển sang tiến công các lực lượng cách mạng.

Ủy ban Trung ương của Đội cận vệ được thành lập đã ra lời kêu gọi không nộp vũ khí và không để chính phủ tước vũ khí do nhân dân trang bị cho các chiến sĩ cận vệ cách mạng. Lời kêu gọi đó được tất cả lính Cận vệ quốc gia và nhân dân Pari hưởng ứng. Rạng sáng ngày 18 tháng 3 năm 1871, theo kế hoạch của Chie, một đội quân chính phủ gần 6.000 người đã đến đồi Môngmáctơrơ để cướp đi 300 khẩu đại bác của lính Cận vệ. Lập tức, các chiến sĩ trong Đội cận vệ cùng nhân dân lao động xông lên đồi quyết giữ bằng được những khẩu súng do tiền của của nhân dân và công nhân Pari đóng góp.

Một bộ phận khá đông quân chính phủ đã đứng về phía cách mạng, không dùng vũ khí bắn vào nhân dân mà quay lại bắn vào những tên dẫn đầu cuộc cướp súng. Thừa cơ, Ban Chấp hành Trung ương Đội cận vệ quốc gia ra lệnh tiến quân vào trung tâm thủ đô Pari. Từ Môngmáctơrơ, từ Benlơvilơ và từ cả ngoại ô Xanhăng, toàn dân cùng các đơn vị Cận vệ và cả số quân chính phủ đã đứng về phía cách mạng, lập tức tiến đến trung tâm thủ đô. Quân cách mạng đã chiếm giữ những vị trí quan trọng như Tòa thị chính, nhà ga Oóclêăng và một số trại lính.

Vào 16 giờ ngày 18 tháng 3, khi nghe tin quân đội và nhân dân đã kết lại với nhau, cùng chung hành động cách mạng thì Chie hết sức hoảng hốt, lo sợ. Hắn đã ra lệnh rút tất cả quân lính còn lại ra khỏi thủ đô Pari và đưa cơ quan chính phủ về Vécxai để tránh những đòn sấm sét của lực lượng khởi nghĩa.

 Chiều 18 tháng 3, toàn bộ Pari về tay nhân dân. Những lá cờ đỏ cách mạng phấp phới tung bay trước Tòa thị chính và khắp các công sở của thủ đô Pari điểm giờ thắng lợi, chính quyền về tay Công xã và giai cấp công nhân Pari.