VÌ SAO SỰ HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN CỦA PHONG TRÀO CỘNG SẢN VÀ CÔNG NHÂN QUỐC TẾ LUÔN GẮN VỚI ĐIỀU KIỆN KINH TẾ, CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, XÃ HỘI TRONG NHỮNG GIAI ĐOẠN LỊCH SỬ NHẤT ĐỊNH?

 

Sự hình thành, phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế luôn gắn với điều kiện kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội trong những giai đoạn lịch sử, bởi vì:

Một là, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế được hình thành, phát triển từ những điều kiện khách quan trên các lĩnh vực đời sống xã hội, nhất là những quan hệ kinh tế - xã hội và chính trị - xã hội. Sự nảy sinh mâu thuẫn trong quan hệ kinh tế tất yếu dẫn đến mâu thuẫn quan hệ giai cấp, khi mâu thuẫn phát triển đến đỉnh cao thì tất yếu phải được giải quyết bằng cuộc cách mạng xã hội. Thực tiễn lịch sử cho thấy, nền sản xuất tư bản chủ nghĩa càng phát triển, thì mâu thuẫn về mặt kinh tế giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất càng tăng. Theo đó, mâu thuẫn về chính trị - xã hội giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản ngày càng tăng lên. Nội dung, tính chất của hai loại mâu thuẫn đó quy định đến nội dung, tính chất, mức độ của phong trào công nhân, cũng như sự ra đời,hoạt động của các đảng cộng sản và công nhân quốc tế.

Hai là, theo quan điểm của chủ nghĩa Mác, bản chất của con người là tổng hòa những quan hệ xã hội. Theo đó, chủ thể hoạt động của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế là con người, là đội ngũ lao động - giai cấp công nhân và các tổ chức chính trị - xã hội của nó luôn tuân theo các quy luật khách quan, chịu sự tác động, chi phối bởi tổng hòa các yếu tố trong những điều kiện, hoàn cảnh nhất định; đồng thời hoạt động của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế nhằm xóa bỏ chế độ áp bức, bóc lột, cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới. Đó là sự biện chứng tất yếu giữa khách quan và chủ quan. Vì thế, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế không thể tách rời những yếu tố, điều kiện trong từng giai đoạn lịch sử nhất định.

V.I.Lênin đã rút ra nhận định: Xã hội là một cơ thể sống đang phát triển không ngừng (chứ không phải là một cái gì được kết thành một cách máy móc và do đó cho phép có thể tùy ý phối hợp các yếu tố xã hội như thế nào cũng được), một cơ thể mà muốn nghiên cứu nó thì cần phải phân tích một cách khách quan những quan hệ sản xuất cấu thành một hình thái xã hội nhất định và cần phải nghiên cứu những quy luật vận hành và phát triển của hình thái xã hội đó.