PHẢI CHĂNG “CHỈ CÓ THỂ CHỐNG ĐƯỢC THAM NHŨNG KHI THỰC HIỆN THỂ CHẾ “TAM QUYỀN PHÂN LẬP”?”

Lợi dụng cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng còn những hạn chế, nhất là tâm trạng bức xúc củа nhân dân trước nạn tham nhũng, một số người đưa ra quan niệm cho rằng: chỉ có thể chống được tham nhũng khi thực hiện thể chế "tam quyền phân lập" để kiểm soát quyền lực (!).

Phải chăng là "chỉ có thể chống được tham nhũng khi thực hiện thể chế "tam quyền phân lập"?". Chúng tôi không cho là như vậy, vì đó là sự khẳng định có tính tuyệt đối hóa và cực đoan, thiếu cơ sở khoa học và thực tiễn. Vì: Thể chế "tam quyền phân lập" không ngăn ngừa được sự nảy sinh nạn tham nhũng. Trên thế giới hiện nay, các nước tư bản hầu hết vận dụng thuyết "tam quyền phân lập" trong xây dựng, tổ chức bộ máy quyền lực nhà nước với nhiều biến thể khác nhau như cộng hòa tổng thống, cộng hòa nghị viện, quân chủ lập hiến...

Thể chế "tam quyền phân lập" không loại trừ được nguồn gốc, nguyên nhân xảy ra tham nhũng, dù nó có thể kiềm chế được phần nào.

Tham nhũng xảy ra ở nơi những tổ chức, cá nhân có chức, có quyền khi hệ thống pháp luật, cơ chế, quy chế, chế độ chưa đủ, chưa kín kẽ, chưa chặt chẽ, thiếu công khai minh bạch; sự kiểm tra, kiểm soát, giám sát, điều tra chưa duy trì thường xuyên và với các phương pháp, phương tiện tiên tiến hiện đại; dư luận xã hội vả vai trò của quần chúng nhân dân, của báo chí truyền thông chưa được phát huy đầy đủ; xử phạt chưa nghiêm minh, tội phạm tham nhũng chưa bị trừng trị đích đáng tới mức "thân bại, danh liệt"; tiêu cực, tệ nạn xã hội tràn lan, suy thoái về đạo đức, văn hóa, lối sống; mỗi cá nhân có chức, có quyền không tu dưỡng, rèn luyện, còn tổ chức xao nhãng, buông lỏng giáo dục, quản lý...

Vậy thì làm sao mà "chỉ có thực hiện thể chế tam quyển phân lập" với sự phân quyền giữa ba nhánh quyền lực có thể xóa bỏ được tham nhũng khi nó không xóa bỏ được nguồn gốc, nguyên nhân nảy sinh tham nhũng?

Theo Tổ chức Minh bạch Quốc tế, tham nhũng là tệ nạn nhức nhối, xảy ra nghiêm trọng với 2/3 quốc gia trên thế giới, trong số đó, đa số là các nước thực hiện thể chế "tam quyền phân lập". Điều đó đủ thấy quan điểm "chỉ có thực hiện "tam quyền phân lập" mới chống được tham nhũng" là thiếu cơ sở khoa học và phiến diện, cực đoan như thế nào.