Văn hóa tộc người có các thành tố cơ bản nào?

Văn hóa tộc người là tổng thể các yếu tố văn hóa mang tính đặc trưng tộc người. Để thuận lợi cho công tác nghiên cứu và dễ nhận biết, các nhà dân tộc học phân chia văn hóa tộc người thành 4 lĩnh vực như sau:

Văn hóa sản xuất là cách thức tác động, ứng xử của tộc người đối với môi trường thiên nhiên để lao động sản xuất, bảo đảm sự sinh tồn, phát triển của tộc người. Sự tác động của tộc người vào giới tự nhiên hình thành nên văn hóa mưu sinh của tộc người gồm các phương thức sinh kế, kỹ thuật sản xuất, biện pháp canh tác, tri thức, kinh nghiệm sản xuất… của các tộc người. Môi trường cư trú khác nhau, các tộc người có văn hóa mưu sinh khác nhau: văn hóa lúa nước, văn hóa nương rẫy, văn hóa du mục.

Văn hóa vật chất còn gọi là văn hóa bảo đảm đời sống của các tộc người gồm những giá trị vật chất do tộc người tạo ra: trang phục, trang sức, nhà cửa, phương tiện đi lại, đồ ăn thức uống, nhạc cụ, tác phẩm điêu khắc... Mỗi tộc người đều có dạng thức văn hóa vật chất phong phú, vừa kết tinh bản sắc tộc người, vừa là kết quả giao lưu giữa các tộc người.

Văn hóa tinh thần là đời sống sinh hoạt tinh thần của mỗi tộc người, dân tộc trong không gian sinh tồn của họ, như thế giới quan, quan niệm về trời đất, con người, tư tưởng, phong tục tập quán, tín ngưỡng, các giá trị tinh thần truyền thống, văn học, nghệ thuật, văn hóa dân gian...

Văn hóa xã hội là văn hóa phản ánh các hình thái tổ chức sinh hoạt xã hội tộc người, các mối quan hệ, cách ứng xử theo tập tục trong hôn nhân, gia đình, dòng tộc, cộng đồng, tình cảm, tổ chức thiết chế xã hội (hôn nhân gia đình, dòng họ, làng bản, châu mường), luật tục...

      Như vậy, văn hóa tộc người thể hiện trên toàn bộ đời sống xã hội của tộc người. Sự tổng hòa các đặc trưng sinh hoạt văn hóa tộc người trong mối liên hệ giữa chúng tạo thành truyền thống văn hóa tộc người được hình thành trong quá trình lịch sử, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.