ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA TÍN NGƯỠNG DÂN GIAN NGƯỜI VIỆT

Tín ngưỡng dân gian người Việt phổ biến là tín ngưỡng đa thần, gắn chặt với các huyền thoại, truyền thuyết, thần tích. Nơi thờ cúng chủ yếu là ở đình, đền, miếu, tại nhà, vườn, gốc cây, mô đất,… nghi lễ giản đơn…

          Tín ngưỡng dân gian người Việt chủ yếu gắn với cộng đồng nhỏ hẹp trong gia tộc, dòng họ, làng xã “trống làng nào làng ấy đánh, thánh làng nào làng ấy thờ”; gắn bó chặt chẽ với văn hóa dân gian truyền thống của dân tộc, chưa hình thành các thiết chế tổ chức chặt chẽ.

Thế giới thần linh, ma quỷ hòa nhập, gần gũi với con người, thậm chí trong một số tín ngưỡng, con người có thể “giao tiếp” với thần linh mà không cần qua người trung gian như thầy cúng, bà đồng, phù thủy…

Tín ngưỡng dân gian người Việt có khả năng tác động, hòa nhập, bản địa hóa các tôn giáo ngoại nhập, khiến cho tín ngưỡng dân gian thích ứng, biến đổi, tồn tại lâu bền hơn.

Hiện nay, đời sống tín ngưỡng dân gian của người Việt có biến đổi lớn. Hiện nay, nhiều tín ngưỡng và nghi lễ dân gian được phục hồi và tạo nên đời sống tâm linh, tín ngưỡng khá sôi động. Cùng với sự phục hồi này, đời sống văn hóa truyền thống cũng phục hưng tạo nên bức tranh văn hóa Việt phong phú, đa dạng theo hướng kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.

Tuy nhiên, trong sự phục hồi các tín ngưỡng dân gian đó, một số hủ tục, mê tín cũng phục hồi, phát sinh, biến tướng. Việc lợi dụng tín ngưỡng để buôn thần bán thánh, phản văn hóa, phi nhân tính vẫn tồn tại.